Kiểm tra dòng điện trục
Kiểm tra dòng điện trục
Để ngăn ngừa tác hại đã nêu, người ta phải thường xuyên theo dõi sự xuất hiện của dòng điện trục. Thông thường sẽ có các biện pháp kiểm tra định kỳ. Các hạng mục kiểm tra như sau:
Đo các điện áp trên đầu dây ra của ổ trục cách điện so với đất khi máy vận hành. Khi phát hiện điện áp xuống 0 thì phải tìm chỗ ngắn mạch và xử lý. Thông thường, các điện áp này khoảng từ 1 Volt đến 3 Volt, và thay đổi không theo quy luật nhất định.
Đo dòng điện đi qua chổi than nối đất trục. Trị số này phải gần bằng 0
Về vấn đề dòng điện trục, bên nhà máy em co máy nén CO2 chạy turbin hơi, tốc độ khoảng 7800v/p, hai đầu trục điều có sleeve bearing(ổ trục) trên ổ đỡ, phía bên ngoài ổ trục có chổi tiếp xúc rồi nối vào đất, hiện tại chổi này bị ăn mòn rất nhanh.
Em có đo thử điện áp trên trục so với đất vào khoảng 200-230Vdc, nhung khi chuyển sang đo thử điện áp AC cũng vào khoảng 120Vac. Em không đo đuoc dòng điện từ trục xuống đất.
Anh có thế cho em bít thêm ý kiến về vấn đề nay hay không. Vì điện áp em đo được quá cao so với điện áp mà anh nói.
Mong sớm có phản hồi từ anh.!!!
Br
Đo dòng điện trục bằng cách kẹp am-pe kềm vào dây dẫn của chổi than nối đất. Nhưng áp mà lên đến hàng trăm volt thì quá cao
Tác hại của dòng điện trục.
Đối với các máy điện quay ở tốc độ thấp (từ 1000 vòng/phút trở xuống), có lẽ tác hại của dòng điện trục không đáng kể. Nhưng với những máy có tốc độ cao hơn, hoặc những máy có công suất rất lớn, thì vấn đề cần phải được đặt ra.
Máy công suất lớn, tốc độ cao thường có điện áp cảm ứng trên 2 đầu trục khá lớn. Có thể lên đến vài volt.
Có lẽ các bạn cho là vài volt thì không đáng kể? Với điện áp đó, và điện trở của trục, của hệ thống vỏ máy bên ngoài, dòng điện có thể lên đến vài amp.
Vài amp, có lẽ các bạn cũng cười, cho là không đáng quan tâm. Trước khi nói đến tác hại của 1 vài amp đó, QT xin nói sơ bộ về hệ thống ổ trục.
Với máy tốc độ cao, công suất lớn, thường chẳng có cái vòng bi (bạc đạn, ổ lăn) nào có thể chịu đựng nổi. Thường người ta không dùng ổ lăn, mà dùng ổ trượt.
Ổ trượt thường được lót một lớp kim loại rất mềm, gọi là ba bit. (QT cũng chưa tra từ điển xem từ ngữ gốc Pháp này viết như thế nào). Lớp kim loại này được gia công khá chính xác, và đạt một độ bóng khá cao, ôm vòng cổ trục.
Trong hệ thống ổ trượt này sẽ có một thiết bị nào đấy để đưa dầu vào giữa ke hở giữa lớp babit và cổ trục. Khi trục quay, với tốc độ tương đối giữa 2 bề mặt tiếp xúc, sẽ kéo một lớp rất mỏng dầu để nâng trục lên một ít (vài micron). Điều này làm cho trục được quay trơn tru, giảm ma sát.
Như thế, giữa trục và ổ trượt là một lớp màng.. cách điện, vì dầu là chất không dẫn điện. Và cũng vì thế, nên tưởng chừng như không có dòng điện trục.
Thế nhưng, bề mặt của cổ trục và lớp babit có thể không được nhẵn bóng tuyệt đối. Một số lớp gồ ghề li ti sẽ cao bằng hoặc hơn chiều dầy của lớp dầu bôi trơn, và gây ra ma sát. Nếu có một mẩu li ti nào đó bị kéo văng ra khỏi bề mặt babit, thì với lực ma sát, nó sẽ nóng chảy ra, và lại được "hàn ép " trở lại bề mặt lớp babit. Nhờ vậy, mà một lớp kim loại rất mềm có thể ma sát với cổ trục rất cứng, mà không có hiện tượng mòn.
Nhưng nếu có điện áp trục, những chỗ tiếp xúc đó sẽ là những điểm tạo ra khả năng dẫn điện. Vì thế sẽ có dòng điện đi qua.
Dòng điện này cũng nhỏ thôi, nhưng vì đi qua diện tích tiếp xúc khá nhỏ, nên tạo ra nhiệt cục bộ tại những điểm tiếp xúc đó. Những lớp li ti chất babit sẽ bị oxi hóa, và không kết hợp trở lại với bề mặt đó được. Kết quả là tại vị trí tiếp xúc, nó sẽ mòn dần. Quá trình mòn sẽ gây tiếp xúc xấu, tăng ma sát, nên sẽ sinh nhiệt lớn, và cuối cùng là phá hủy toàn bộ ổ lăn. Lớp babit sẽ bị nóng chảy hẳn ra, và không tự định hình lại được. Đối với xe ô tô, các ông thợ gọi là bị lột dên. (Tay dên (bien) của ô tô cũng áp dụng kiểu ổ trượt như thế này).
Ngoài ra, khi có dòng điện đi qua ổ trục, có thể kèm theo đó là hiện tượng ăn mòn điện hóa, vì chỗ tiếp xúc là 2 kim loại khác nhau, và trong dầu vẫn có thể có tạp chất.
Vì thế phải ngăn ngừa dòng điện trục.
Ngăn ngừa dòng điện trục như thế nào?
Để ngăn ngừa dòng điện trục, người ta áp dụng cùng lúc 2 biện pháp:
1/. 1 trong 2 ổ trục, được chế tạo sao cho cách điện so với vỏ máy.
2/. Trục máy, phía còn lại, bên ngoài ổ trục sẽ được gia công một vị trí nhẵn bóng, và có một chổi than tiếp xúc vào đấy, rồi nối ra đất.
Biện pháp ngăn ngừa dòng điện trục:
Vì các lý do nêu trên, một số động cơ công suất lớn (Vài trăm HP trở lên) tốc độ cao, sử dụng ổ trục trượt, hoặc các máy phát điện, luôn có các biện pháp ngăn ngừa dòng điện trục.
Lý thuyết đơn giản nhất, là làm hở mạch cái sức điện động cảm ứng của trục.
Tuy nhiên để làm hở mạch cái này, về mặt thực tế lại không phải là chuyện dễ làm.
QT sẽ trình bày 2 cách phổ biến để làm hở mạch dòng điện trục:
1/. Đối với các động cơ và máy phát có ổ trục trên nắp máy:
bộ ổ trượt được đúc làm 3 lớp: 2 lớp kim loại và 1 lớp cách điện ở giữa. Ngoài ra, bệ đỡ cho ổ trượt cũng có một lớp cách điện. Như vậy từ vỏ máy vào đến bên trong trục sẽ là:
Kim loại (vỏ máy),
kim loại (Vỏ ổ trục),
cách điện (Vỏ ổ trục)
kim loại (vỏ ổ trục),
kim loại (ổ trục),
cách điện (ổ trục)
Kim loại (ổ trục), và
Kim loại (trục).
Như vậy, các bạn thấy giữa vỏ máy và trục máy có 3 lớp dẫn điện xen kẽ với 2 lớp cách điện. Nghĩa là có 1 lớp kim loại luôn cách ly với đất, người ta có thể đo điện trở cách điện của ổ trục khi trục đang ngừng.
2 lớp kim loại của ổ trục, thường được nối ra 2 sợi dây, và đưa ra một vị trí trên nắp máy phát, để người ta có thể đo điện áp của từng điểm so với đất.
Các lớp cách điện này thưởng phải chịu một lực ép hướng tâm rất lớn. thí dụ như với một máy phát trung bình, khoảng vài chục Mega watt, rotor của nó có thể lên đến 25 tấn. Thêm vào đó, do có moment do lực ma sát giữa trục và ổ trục, nó còn phải chịu thêm một lực chu vi. Vì thế QT cũng chưa hiểu vật liệu để làm lớp cách điện này là vật liệu gì?
2/. Đối với các máy phát có ổ trục rời, bên ngoài nắp máy phát:
Toàn bộ hệ thống ổ trục, gồm giá đỡ, vỏ ổ trục, và ổ trục sẽ không đặt trực tiếp lên sàn, mà đặt trêm một tấm đế cách điện. Tấm này có kích thước lớn, nên chịu lực ép (áp suất nén) thấp hơn, và không có lực kéo ngang. Các bộ phận kim loại khác trong hệ thống ổ trục sẽ chế tạo như bình thường.
Tuy nhiên, vì các ổ trục không chỉ đơn thuần có thế, nên vấn đề cách điện cho trục vẫn còn nhiều cái để bàn.
Những điều cần lưu ý trên các gối trục cách điện.
Đối với các ổ trục cách điện, cần lưu ý các vấn đề sau:
Bên cạch ổ trục, cũng có nhiều thiết bị khác cũng có khả năng làm ngắn mạch giữa trục máy với vỏ. Mặc dù ổ trục đó đã cách điện, nhưng dòng qua các thiết bị khác có thể làm hỏng ổ trục ở đầu còn lại. Các thiết bị đó là:
Hệ thống chèn trục trong các máy có ổ trục lắp trên nắp máy: Các chèn tiếp xúc trực tiếp với vỏ máy và với trục, cũng phải làm có lớp cách điện.
Các thiết bị đo lường có cắm sâu trong ổ trục: thiết bị đo nhiệt độ dùng Thermocouple, thiết bị đo độ rung tỳ trực tiếp lên trục... Các thiết bị này có thể ngắn mạch giữa vỏ máy và trục. Khi lắp đặt phải quan tâm đến các vật liệu cách điện kèm theo.
Các dây nối từ các bộ cảm biến ra, có bọc giáp nhưng không được nối ra sườn kim loại của cảm biến, cũng như không nối ra vỏ máy. Thường thì các dây đó đã được bọc cách điện bên ngoài lớp giáp.
Các đường ống đưa dầu bôi trơn vào ổ trục, và dẫn dầu xả đi:
Đối với các ống được nối bằng các mặt ráp: Phải có các miếng đệm cách điện giữa các mặt ráp. Các Bu lông phải xỏ vào ống cách điện trước khi xỏ vào lỗ của 2 mặt ráp. Các khoen đệm (lông đền) ở 2 bên phải là chất cách điện.
Những ống nhỏ, không dùng mặt ráp thì có thể dùng ống cao su nối giữa 2 đoạn ống thép.
Phải thường xuyên đo các điện áp trên đầu trục, và các phần cách điện so với đất khi máy vận hành. Khi phát hiện điện áp xuống 0 thì phải tìm chỗ ngắn mạch và xử lý.
Thông thường, các điện áp này khoảng từ 1 Volt đến 3 Volt, và thay đổi không theo quy luật gì cả.
Nối đất trục.
Đối với đầu tự do của động cơ, máy phát chúng ta đã thiết lập cách điện giữa trục với vỏ máy. Như vậy mạch dòng điện trục sẽ bị hở. Về nguyên lý thì sẽ không có dòng điện trục. Trên thực tế, vẫn có thể có.
Trong hệ thống máy phát điện luôn có mạch điện DC trên rotor.
Mạch điện này thường không được nối đất trực tiếp. Do đó khi có chạm đất sẽ vẫn có khả năng tiếp tục vận hành một thời gian. Tuy nhiên, nếu có thêm một điểm chạm đất thứ 2 sẽ khá nguy hiểm.
Vì thế, luôn phải kiểm tra chất lượng của lớp cách điện của các cuộn dây Rotor.
Các rơ le kiểm tra cách điện của rotor thường được gọi là Rơ le chạm đất kích từ (field ground relay, 64FG). Các rơ le này có thể có các kiểu sau:
1/. dùng luôn điện áp kích thích để phát hiện chạm đất. Mạch bên ngoài được nối đất qua một bộ điện trở và một bộ phát hiện dòng. Mạch điện tương tự như mạch như mạch dưới đây:
2/. Dùng một nguồn điện DC ngoài nối giữa đất và 1 trong 2 cực, cũng qua một bộ phát hiện dòng.
3/. Dùng một nguồn đện xoay chiều tần số rất thấp, cũng nối như trên.
Nhưng dù nối như thế nào thì vẫn có khả năng dòng điện của hệ thống bảo vệ chạm đất sẽ đi qua trục, và ra đất vào gối trục bên kia.
Vì thế, đầu phía không cách điện người ta thường gia công một vị trí nhẵn bóng. Sau đó, đặt một giá than, và cho 1 chổi than tiếp xúc vào đấy.
Dây ra của chổi than sẽ được nối xuống đất. Như vậy khi có dòng điện trục, thì dòng ấy sẽ đi qua chổi than, mà không đi qua gối trục.
Như vậy khi kiểm tra dòng trục có hay không, ngoài việc đo điện áp gối trục còn phải đo dòng điện chổi than nữa.
Điện áp thì phải khác 0, nhưng dòng thì phải bằng 0.
Để ngăn ngừa tác hại đã nêu, người ta phải thường xuyên theo dõi sự xuất hiện của dòng điện trục. Thông thường sẽ có các biện pháp kiểm tra định kỳ. Các hạng mục kiểm tra như sau:
Đo các điện áp trên đầu dây ra của ổ trục cách điện so với đất khi máy vận hành. Khi phát hiện điện áp xuống 0 thì phải tìm chỗ ngắn mạch và xử lý. Thông thường, các điện áp này khoảng từ 1 Volt đến 3 Volt, và thay đổi không theo quy luật nhất định.
Đo dòng điện đi qua chổi than nối đất trục. Trị số này phải gần bằng 0
Về vấn đề dòng điện trục, bên nhà máy em co máy nén CO2 chạy turbin hơi, tốc độ khoảng 7800v/p, hai đầu trục điều có sleeve bearing(ổ trục) trên ổ đỡ, phía bên ngoài ổ trục có chổi tiếp xúc rồi nối vào đất, hiện tại chổi này bị ăn mòn rất nhanh.
Em có đo thử điện áp trên trục so với đất vào khoảng 200-230Vdc, nhung khi chuyển sang đo thử điện áp AC cũng vào khoảng 120Vac. Em không đo đuoc dòng điện từ trục xuống đất.
Anh có thế cho em bít thêm ý kiến về vấn đề nay hay không. Vì điện áp em đo được quá cao so với điện áp mà anh nói.
Mong sớm có phản hồi từ anh.!!!
Br
Đo dòng điện trục bằng cách kẹp am-pe kềm vào dây dẫn của chổi than nối đất. Nhưng áp mà lên đến hàng trăm volt thì quá cao
Dòng điện trục.
Tác hại của dòng điện trục.
Đối với các máy điện quay ở tốc độ thấp (từ 1000 vòng/phút trở xuống), có lẽ tác hại của dòng điện trục không đáng kể. Nhưng với những máy có tốc độ cao hơn, hoặc những máy có công suất rất lớn, thì vấn đề cần phải được đặt ra.
Máy công suất lớn, tốc độ cao thường có điện áp cảm ứng trên 2 đầu trục khá lớn. Có thể lên đến vài volt.
Có lẽ các bạn cho là vài volt thì không đáng kể? Với điện áp đó, và điện trở của trục, của hệ thống vỏ máy bên ngoài, dòng điện có thể lên đến vài amp.
Vài amp, có lẽ các bạn cũng cười, cho là không đáng quan tâm. Trước khi nói đến tác hại của 1 vài amp đó, QT xin nói sơ bộ về hệ thống ổ trục.
Với máy tốc độ cao, công suất lớn, thường chẳng có cái vòng bi (bạc đạn, ổ lăn) nào có thể chịu đựng nổi. Thường người ta không dùng ổ lăn, mà dùng ổ trượt.
Ổ trượt thường được lót một lớp kim loại rất mềm, gọi là ba bit. (QT cũng chưa tra từ điển xem từ ngữ gốc Pháp này viết như thế nào). Lớp kim loại này được gia công khá chính xác, và đạt một độ bóng khá cao, ôm vòng cổ trục.
Trong hệ thống ổ trượt này sẽ có một thiết bị nào đấy để đưa dầu vào giữa ke hở giữa lớp babit và cổ trục. Khi trục quay, với tốc độ tương đối giữa 2 bề mặt tiếp xúc, sẽ kéo một lớp rất mỏng dầu để nâng trục lên một ít (vài micron). Điều này làm cho trục được quay trơn tru, giảm ma sát.
Như thế, giữa trục và ổ trượt là một lớp màng.. cách điện, vì dầu là chất không dẫn điện. Và cũng vì thế, nên tưởng chừng như không có dòng điện trục.
Thế nhưng, bề mặt của cổ trục và lớp babit có thể không được nhẵn bóng tuyệt đối. Một số lớp gồ ghề li ti sẽ cao bằng hoặc hơn chiều dầy của lớp dầu bôi trơn, và gây ra ma sát. Nếu có một mẩu li ti nào đó bị kéo văng ra khỏi bề mặt babit, thì với lực ma sát, nó sẽ nóng chảy ra, và lại được "hàn ép " trở lại bề mặt lớp babit. Nhờ vậy, mà một lớp kim loại rất mềm có thể ma sát với cổ trục rất cứng, mà không có hiện tượng mòn.
Nhưng nếu có điện áp trục, những chỗ tiếp xúc đó sẽ là những điểm tạo ra khả năng dẫn điện. Vì thế sẽ có dòng điện đi qua.
Dòng điện này cũng nhỏ thôi, nhưng vì đi qua diện tích tiếp xúc khá nhỏ, nên tạo ra nhiệt cục bộ tại những điểm tiếp xúc đó. Những lớp li ti chất babit sẽ bị oxi hóa, và không kết hợp trở lại với bề mặt đó được. Kết quả là tại vị trí tiếp xúc, nó sẽ mòn dần. Quá trình mòn sẽ gây tiếp xúc xấu, tăng ma sát, nên sẽ sinh nhiệt lớn, và cuối cùng là phá hủy toàn bộ ổ lăn. Lớp babit sẽ bị nóng chảy hẳn ra, và không tự định hình lại được. Đối với xe ô tô, các ông thợ gọi là bị lột dên. (Tay dên (bien) của ô tô cũng áp dụng kiểu ổ trượt như thế này).
Ngoài ra, khi có dòng điện đi qua ổ trục, có thể kèm theo đó là hiện tượng ăn mòn điện hóa, vì chỗ tiếp xúc là 2 kim loại khác nhau, và trong dầu vẫn có thể có tạp chất.
Vì thế phải ngăn ngừa dòng điện trục.
Ngăn ngừa dòng điện trục như thế nào?
Để ngăn ngừa dòng điện trục, người ta áp dụng cùng lúc 2 biện pháp:
1/. 1 trong 2 ổ trục, được chế tạo sao cho cách điện so với vỏ máy.
2/. Trục máy, phía còn lại, bên ngoài ổ trục sẽ được gia công một vị trí nhẵn bóng, và có một chổi than tiếp xúc vào đấy, rồi nối ra đất.
Biện pháp ngăn ngừa dòng điện trục:
Vì các lý do nêu trên, một số động cơ công suất lớn (Vài trăm HP trở lên) tốc độ cao, sử dụng ổ trục trượt, hoặc các máy phát điện, luôn có các biện pháp ngăn ngừa dòng điện trục.
Lý thuyết đơn giản nhất, là làm hở mạch cái sức điện động cảm ứng của trục.
Tuy nhiên để làm hở mạch cái này, về mặt thực tế lại không phải là chuyện dễ làm.
QT sẽ trình bày 2 cách phổ biến để làm hở mạch dòng điện trục:
1/. Đối với các động cơ và máy phát có ổ trục trên nắp máy:
bộ ổ trượt được đúc làm 3 lớp: 2 lớp kim loại và 1 lớp cách điện ở giữa. Ngoài ra, bệ đỡ cho ổ trượt cũng có một lớp cách điện. Như vậy từ vỏ máy vào đến bên trong trục sẽ là:
Kim loại (vỏ máy),
kim loại (Vỏ ổ trục),
cách điện (Vỏ ổ trục)
kim loại (vỏ ổ trục),
kim loại (ổ trục),
cách điện (ổ trục)
Kim loại (ổ trục), và
Kim loại (trục).
Như vậy, các bạn thấy giữa vỏ máy và trục máy có 3 lớp dẫn điện xen kẽ với 2 lớp cách điện. Nghĩa là có 1 lớp kim loại luôn cách ly với đất, người ta có thể đo điện trở cách điện của ổ trục khi trục đang ngừng.
2 lớp kim loại của ổ trục, thường được nối ra 2 sợi dây, và đưa ra một vị trí trên nắp máy phát, để người ta có thể đo điện áp của từng điểm so với đất.
Các lớp cách điện này thưởng phải chịu một lực ép hướng tâm rất lớn. thí dụ như với một máy phát trung bình, khoảng vài chục Mega watt, rotor của nó có thể lên đến 25 tấn. Thêm vào đó, do có moment do lực ma sát giữa trục và ổ trục, nó còn phải chịu thêm một lực chu vi. Vì thế QT cũng chưa hiểu vật liệu để làm lớp cách điện này là vật liệu gì?
2/. Đối với các máy phát có ổ trục rời, bên ngoài nắp máy phát:
Toàn bộ hệ thống ổ trục, gồm giá đỡ, vỏ ổ trục, và ổ trục sẽ không đặt trực tiếp lên sàn, mà đặt trêm một tấm đế cách điện. Tấm này có kích thước lớn, nên chịu lực ép (áp suất nén) thấp hơn, và không có lực kéo ngang. Các bộ phận kim loại khác trong hệ thống ổ trục sẽ chế tạo như bình thường.
Tuy nhiên, vì các ổ trục không chỉ đơn thuần có thế, nên vấn đề cách điện cho trục vẫn còn nhiều cái để bàn.
Những điều cần lưu ý trên các gối trục cách điện.
Đối với các ổ trục cách điện, cần lưu ý các vấn đề sau:
Bên cạch ổ trục, cũng có nhiều thiết bị khác cũng có khả năng làm ngắn mạch giữa trục máy với vỏ. Mặc dù ổ trục đó đã cách điện, nhưng dòng qua các thiết bị khác có thể làm hỏng ổ trục ở đầu còn lại. Các thiết bị đó là:
Hệ thống chèn trục trong các máy có ổ trục lắp trên nắp máy: Các chèn tiếp xúc trực tiếp với vỏ máy và với trục, cũng phải làm có lớp cách điện.
Các thiết bị đo lường có cắm sâu trong ổ trục: thiết bị đo nhiệt độ dùng Thermocouple, thiết bị đo độ rung tỳ trực tiếp lên trục... Các thiết bị này có thể ngắn mạch giữa vỏ máy và trục. Khi lắp đặt phải quan tâm đến các vật liệu cách điện kèm theo.
Các dây nối từ các bộ cảm biến ra, có bọc giáp nhưng không được nối ra sườn kim loại của cảm biến, cũng như không nối ra vỏ máy. Thường thì các dây đó đã được bọc cách điện bên ngoài lớp giáp.
Các đường ống đưa dầu bôi trơn vào ổ trục, và dẫn dầu xả đi:
Đối với các ống được nối bằng các mặt ráp: Phải có các miếng đệm cách điện giữa các mặt ráp. Các Bu lông phải xỏ vào ống cách điện trước khi xỏ vào lỗ của 2 mặt ráp. Các khoen đệm (lông đền) ở 2 bên phải là chất cách điện.
Những ống nhỏ, không dùng mặt ráp thì có thể dùng ống cao su nối giữa 2 đoạn ống thép.
Phải thường xuyên đo các điện áp trên đầu trục, và các phần cách điện so với đất khi máy vận hành. Khi phát hiện điện áp xuống 0 thì phải tìm chỗ ngắn mạch và xử lý.
Thông thường, các điện áp này khoảng từ 1 Volt đến 3 Volt, và thay đổi không theo quy luật gì cả.
Nối đất trục.
Đối với đầu tự do của động cơ, máy phát chúng ta đã thiết lập cách điện giữa trục với vỏ máy. Như vậy mạch dòng điện trục sẽ bị hở. Về nguyên lý thì sẽ không có dòng điện trục. Trên thực tế, vẫn có thể có.
Trong hệ thống máy phát điện luôn có mạch điện DC trên rotor.
Mạch điện này thường không được nối đất trực tiếp. Do đó khi có chạm đất sẽ vẫn có khả năng tiếp tục vận hành một thời gian. Tuy nhiên, nếu có thêm một điểm chạm đất thứ 2 sẽ khá nguy hiểm.
Vì thế, luôn phải kiểm tra chất lượng của lớp cách điện của các cuộn dây Rotor.
Các rơ le kiểm tra cách điện của rotor thường được gọi là Rơ le chạm đất kích từ (field ground relay, 64FG). Các rơ le này có thể có các kiểu sau:
1/. dùng luôn điện áp kích thích để phát hiện chạm đất. Mạch bên ngoài được nối đất qua một bộ điện trở và một bộ phát hiện dòng. Mạch điện tương tự như mạch như mạch dưới đây:
2/. Dùng một nguồn điện DC ngoài nối giữa đất và 1 trong 2 cực, cũng qua một bộ phát hiện dòng.
3/. Dùng một nguồn đện xoay chiều tần số rất thấp, cũng nối như trên.
Nhưng dù nối như thế nào thì vẫn có khả năng dòng điện của hệ thống bảo vệ chạm đất sẽ đi qua trục, và ra đất vào gối trục bên kia.
Vì thế, đầu phía không cách điện người ta thường gia công một vị trí nhẵn bóng. Sau đó, đặt một giá than, và cho 1 chổi than tiếp xúc vào đấy.
Dây ra của chổi than sẽ được nối xuống đất. Như vậy khi có dòng điện trục, thì dòng ấy sẽ đi qua chổi than, mà không đi qua gối trục.
Như vậy khi kiểm tra dòng trục có hay không, ngoài việc đo điện áp gối trục còn phải đo dòng điện chổi than nữa.
Điện áp thì phải khác 0, nhưng dòng thì phải bằng 0.
Nội dung chính
